Kerstmis in Schotland heeft altijd een bijzondere plek in mijn hart gehad. De feestdagen daar voelen anders aan, bijna magisch, met een mix van oude tradities en moderne gezelligheid die je niet overal vindt. Hoewel Kerstmis in Schotland lang niet zo uitbundig werd gevierd als in andere delen van de wereld, zijn de tradities die er zijn, door de jaren heen gegroeid en hebben ze hun eigen unieke charme behouden.
Wat me altijd heeft gefascineerd, is hoe Kerstmis in Schotland ooit werd onderdrukt. Het klinkt misschien ongelooflijk, maar het was pas in 1958 dat Kerstmis officieel werd erkend als een feestdag. Vóór die tijd was het vooral Hogmanay, het Schotse Nieuwjaar, dat met veel enthousiasme werd gevierd. Toch heeft Kerstmis, ondanks deze onderdrukking, zijn weg teruggevonden in de harten van de Schotten.
Een van mijn favoriete herinneringen aan een Schotse kerst is het inpakken van de cadeautjes. In tegenstelling tot de uitbundige, glinsterende verpakkingen die we vaak zien, houden de Schotten het eenvoudig, met veel respect voor traditie. Het gaat om het gebaar, niet om het spectaculaire van de verpakking. Vaak worden de cadeautjes zorgvuldig in bruin papier gewikkeld, met een touwtje en misschien een klein dennentakje of een stuk hulst om het af te maken. Het voelt altijd zo puur en echt, alsof je een stap terug doet in de tijd.
Dan is er natuurlijk het kerstmaal. Traditioneel begint het feest met een bountiful breakfast, vaak inclusief porridge met een scheutje whisky – een perfecte manier om de koude winterdag te beginnen. Het hoofdgerecht is meestal een prachtige kalkoen, gevuld met een heerlijke haggis en omringd door seizoensgroenten. Wat ik zo mooi vind, is dat zelfs de eenvoudige neeps and tatties (raapkool en aardappelen) op de kersttafel een extra speciale rol krijgen. Alles wordt met zoveel liefde en aandacht bereid.
En hoe kan ik de First Footing vergeten? Hoewel dit eigenlijk een Hogmanay-traditie is, heeft het ook zijn invloed op de kerstdagen. Het idee is dat de eerste persoon die je huis binnenkomt na middernacht geluk brengt voor het komende jaar. Vrienden en familie bezoeken elkaar, brengen cadeautjes mee zoals whisky, shortbread of een kolenstuk, en wensen elkaar een voorspoedig nieuw jaar. Er is iets zo warm en verbindend aan deze traditie, die de gemeenschapszin van de Schotten zo prachtig weerspiegelt.
Ik moet ook nog iets zeggen over de muziek. Schotten zijn gek op hun kerstliederen, maar ze hebben ook een unieke draai aan het traditionele carol zingen. Vaak hoor je doedelzakken die bekende kerstliederen spelen, wat een geheel eigen, bijna mystieke sfeer aan de feestdagen toevoegt. Het geluid van een doedelzak dat door de koude, heldere lucht snijdt, terwijl de zon vroeg ondergaat, blijft een van mijn dierbaarste kerstherinneringen.
Als ik aan een Schotse kerst denk, denk ik aan de warmte van het samenzijn, aan tradities die met de jaren sterker zijn geworden, en aan een diepe verbondenheid met het verleden. Het is een kerst die zowel bescheiden als groots voelt, en elke keer als ik het voorrecht heb om het te ervaren, herinnert het me aan de kracht van eenvoud en de schoonheid van traditie.
